Zowel voor, tijdens als na de bevalling kunnen er problemen optreden die invloed hebben op de gezondheid van moeder en kind. Deze pre-, peri- en postpartum klachten vallen onder de derde categorie van vrouwenspecifieke aandoeningen.
We bespreken er in dit hoofdstuk vier.
Vruchtbaarheidsproblemen
Naar schatting kampt 10 tot 15 procent van de stellen met verminderde vruchtbaarheid of onvruchtbaarheid. De oorzaken hiervan kunnen zowel bij de vrouw (zoals PCOS, endometriose, baarmoederafwijkingen) als bij de man (zoals verminderde zaadkwaliteit) liggen.
IVF of andere vruchtbaarheidsbehandelingen kunnen een oplossing bieden, maar zijn vaak belastend en stressvol voor het paar. Tijdige signalering van vruchtbaarheidsproblemen is belangrijk.
Borstvoeding en werk
Na de bevalling is het combineren van borstvoeding en werk vaak een uitdaging. Het lijkt misschien alsof je vrouwelijke collega hier heel makkelijk mee omsprong, maar ook zij heeft vast uitdagingen ervaren. Weet dat je in deze situatie niet alleen bent. Veel werkende moeders stoppen eerder met borstvoeding dan ze zouden willen door tijdgebrek, ongemak of een gebrek aan faciliteiten op de werkplek.
Goede voorlichting, aanpassingen op de werkplek zoals ruimtes om af te kolven, en voldoende pauzes kunnen het geven van borstvoeding vergemakkelijken voor werkende moeders. Hier heb je recht op dus twijfel niet om dit te bespreken met je leidinggevende of HR-manager.
Zwangerschapscomplicaties
Tijdens de zwangerschap kunnen verschillende complicaties optreden die zowel de gezondheid van moeder als kind bedreigen. Denk daarbij aan zwangerschapsvergiftiging, vroeggeboorte, groeivertragingen en bloedingen.
Goede prenatale zorg, controles en voorlichting zijn essentieel om risico's tijdig te signaleren en waar mogelijk te behandelen. Leefstijlfactoren als roken, overgewicht en stress kunnen de kans op complicaties verhogen.
Postpartum depressie/psychose
Na de bevalling kunnen sommige moeders last krijgen van een postpartum depressie. Veel vrouwen hebben de eerste dagen na een bevalling snel last van spontane huilbuien, prikkelbaarheid, nervositeit en slaapproblemen. Maar liefst 50 tot 80 procent van alle vrouwen die een kind krijgen, maakt dit mee. In zeer zeldzame gevallen kan ook een postpartum psychose opspelen. Naar schatting krijgt 10 tot 15 procent van de moeders een postpartum depressie.
Mogelijke symptomen zijn somberheid, angstgevoelens, slaapproblemen, eetproblemen en negatieve gedachten over het moederschap. Je denkt dan bijvoorbeeld dat het kind niet van jou is. Of je ziet in een flits dat je de baby van de commode laat vallen. Ook kan je zo somber zijn dat je denkt dat jij of jouw baby beter dood hadden kunnen zijn. Tijdige herkenning en behandeling met therapie en eventueel medicatie is cruciaal.
Bovenstaande problemen brengen niet alleen fysieke uitdagingen met zich mee, maar ook mentale. Denk aan somberheid, angstgevoelens, gebrek aan concentratie. Iedere vrouw is anders, en zal daarom ook anders reageren op een situatie. Onthoud dat je niet de enige bent en probeer het gesprek aan te gaan. Een huisarts, praktijkondersteunend hulpverlener en de verloskundige zijn er om jou te helpen, net als de medische specialisten van FemmeUp.
Symptomen herkennen
Er heerst nog veel onduidelijk over de precieze oorzaken en optimale behandelingen van veel van deze vrouwengezondsheidsproblemen. Deels komt dit door een gebrek aan wetenschappelijk onderzoek, maar ook door het taboe dat nog steeds rust op deze onderwerpen. Laten we daar samen verandering in brengen.
Wees vooral niet te snel geneigd om klachten als ‘normaal’ te bestempelen, maar bespreek ze met een arts of gebruik FemmeUp om ze beter te begrijpen. Alleen door er open over te blijven praten en vragen te stellen, kunnen we de zorg en begeleiding voor vrouwen blijven verbeteren. Investeren in vrouwengezondheid is daarom investeren in de toekomst van ons allemaal.