Welke oorzaken en risicofactoren zijn er?

De overgang wordt veroorzaakt door een geleidelijke afname van oestrogeen en progesteron; hormonen geproduceerd door de eierstokken. Toch hebben sommige zaken invloed op dit natuurlijke proces.

Er zijn verschillende factoren die mogelijk van invloed kunnen zijn op de timing van de overgang en de ernst van de symptomen. Wij delen ze op in drie categorieën: Genetica & erfelijkheid, levensstijlfactoren en medische aandoeningen.

Genetica en erfelijkheid

Verschillende studies tonen aan dat genetica een rol kan spelen bij de leeftijd waarop de overgang begint. Vrouwen wiens moeder of zussen op jonge leeftijd in de overgang kwamen, hebben mogelijk een verhoogd risico om zelf ook eerder de overgang te krijgen. Ook kunnen de symptomen en de mate waarin ze optreden, overeenkomen met hoe jij de overgang ervaart.

Tip! Het kan daarom fijn zijn eens een gesprek te voeren met een vrouwelijk familielid om te leren hoe zij dit ervaren hebben.

Levensstijlfactoren

Ook al is de overgang onvermijdbaar, kan levensstijl soms invloed hebben op de symptomen en op de timing. Volgens onderzoek zijn er meerdere factoren die hier invloed op uit kunnen oefenen:

• Roken: Uit meerdere studies blijkt dat vrouwen die roken gemiddeld 1 tot 2 jaar eerder in de overgang komen dan niet-rokers.

• Overgewicht: Sommige studies suggereren een verband tussen overgewicht en een latere overgang, maar de resultaten zijn niet eenduidig. Overgewicht kan wel leiden tot meer overgangsklachten.

• Voeding: Er is onderzoek gedaan naar de rol van fytohormonen (plantaardige stoffen met een oestrogeenachtige werking) uit voedingsmiddelen zoals sojabonen. Sommige studies vonden een verband met een latere overgang, maar de resultaten zijn niet consistent.

• Lichaamsbeweging: Verschillende onderzoeken tonen aan dat regelmatige fysieke activiteit mogelijk de overgangsleeftijd kan uitstellen en de ernst van symptomen kan verminderen, maar er is meer onderzoek nodig.

• Alcoholgebruik: Uit verschillende studies blijkt dat overmatig alcoholgebruik in verband staat met een eerdere overgang en ernstigere overgangsklachten zoals opvliegers en slaapproblemen.

• Stress: Volgens meerdere onderzoeken kan chronische stress de overgangsleeftijd vervroegen en symptomen zoals stemmingswisselingen, angst en depressie verergeren.

De resultaten over levensstijlfactoren zijn niet altijd eenduidig. Meer grootschalig onderzoek is nodig om de precieze impact ervan op de overgang vast te stellen.

Medische aandoeningen

Sommige medische aandoeningen of behandelingen kunnen de overgang vervroegen:

• Chemotherapie: Bestraling van het bekkengebied of chirurgische verwijdering van de eierstokken leiden tot een abrupte overgang door de beschadiging of het wegvallen van de eierstokfunctie.

• Auto-immuunziekten: Sommige auto-immuunziekten zoals reumatoïde artritis, lupus of diabetes kunnen de overgang vervroegen, mogelijk door effecten op de hormoonhuishouding.

• Schildklieraandoeningen: Zowel een te trage als een te snelle schildklierwerking kunnen de timing van de overgang beïnvloeden en symptomen verergeren, volgens verschillende studies.

• Depressie: Vrouwen met een voorgeschiedenis van depressie hebben volgens meerdere onderzoeken een verhoogd risico op depressieve symptomen tijdens de overgang.
  

Samenvattend.
Het is belangrijk om te onthouden dat de overgang een natuurlijk proces is en dat de timing en de ernst van de symptomen per vrouw kan verschillen. De factoren zijn op te delen in drie categorieën: genetica & erfelijkheid, levensstijlfactoren en medische aandoeningen. Door je bewust te zijn van deze risicofactoren, kun je mogelijk de overgang soepeler doorlopen.

In het volgende hoofdstuk gaan we dieper in op de verschillende symptomen.