Welke fysieke symptomen zijn er?

De overgang gaat gepaard met een daling van de vrouwelijke geslachtshormonen oestrogeen en progesteron. Deze hormonale veranderingen kunnen leiden tot een uiteenlopend aantal fysieke symptomen.

Je lichaam verandert van vruchtbaar naar onvruchtbaar en dat brengt vele symptomen met zich mee. Het aantal vrouwen met overgangsklachten is zeer groot. 1,2 miljoen vrouwen in Nederland zijn in de overgang. Tachtig procent van hen heeft last van overgangsverschijnselen zoals opvliegers en slecht slapen. Eén op de drie vrouwen heeft hier zo veel last van dat ze zich regelmatig ziek melden. Naast typische overgangsklachten zoals opvliegers en nachtzweten, kunnen vrouwen ook last hebben van meer atypische klachten waaronder gewrichtsklachten, stemmingswisselingen of brain fog.

Hieronder de meest voorkomende:

Opvliegers en nachtelijk zweten

Opvliegers, waarbij je plots een warm of benauwd gevoel krijgt, zijn een van de meest bekende symptomen van de overgang. Ze kunnen gepaard gaan met roodheid, hartkloppingen en overtallig zweten. Opvliegers die 's nachts optreden, worden nachtelijk zweten genoemd en kunnen de slaap verstoren. De duur van een opvlieger varieert van een paar seconden of minuten tot een kwartier of halfuur. Vooral in gezelschap kan dit erg vervelend zijn. Onthoud dat je niet de enige bent, ongeveer 79 proecnt van de vrouwen in de overgang heeft last van opvliegers.

Vaginale droogheid en pijn bij geslachtsgemeenschap

De daling van oestrogeen kan leiden tot vaginale droogheid, jeuk, irritatie en pijn bij geslachtsgemeenschap. Dit komt doordat de vaginawand dunner en minder elastisch wordt. Ongeveer 55 procent van de vrouwen in de overgang heeft last van vaginale droogte.

Urineverlies en blaasontstekingen

De verminderde oestrogeenproductie kan ook de plasbuis en blaasspier aantasten, met urineverlies als gevolg bij hoesten, lachen of sporten (stressincontinentie). Door de afname van oestrogeen tijdens de overgang wordt het slijmvlies van de urinebuis dunner. Daarom komen blaasontstekingen vaker voor. De schadelijke bacteriën kunnen namelijk makkelijker binnendringen, waardoor er eerder een infectie zoals een blaasontsteking kan ontstaan. Na de overgang krijgt één op de tien vrouwen te maken met steeds terugkerende blaasontstekingen.

Gewichtstoename en botontkalking

Veel vrouwen ervaren een toename in buikomtrek en gewicht tijdens de overgang. Daarnaast kan de daling van oestrogeen leiden tot botontkalking (osteoporose), wat het risico op botbreuken verhoogt. Ruim een half miljoen vrouwen in Nederland heeft hier last van. De afbraak van botten versnelt na de overgang, door de daling van oestrogeen. Voor de overgang beschermen zij de botten.

Hart- en vaatziekten

Voor de menopauze hebben vrouwen minder vaak hart- en vaatziekten dan mannen van dezelfde leeftijd. Op oudere leeftijd is dit omgekeerd: oestrogenen hebben namelijk een remmende werking op de ontwikkeling van hart- en vaatziekten.

Andere mogelijke symptomen:

Ondanks dat de overgang dus veel invloed heeft op de gezondheid en het leven van de vrouw, blijkt het toch nog steeds een taboe om erover te praten. Daarnaast komt er veel meer bij kijken dan de meest voorkomende symptomen zoals we hierboven hebben toegelicht. Andere mogelijke fysieke symptomen zijn spierkrampen, gewrichtspijn, hoofdpijn, duizeligheid, tintelingen, haaruitval en huidproblemen.

• Spierkrampen en gewrichtspijn: De hormonale schommelingen kunnen leiden tot meer spierkrampen en stijfheid of pijn in de gewrichten.

• Hoofdpijn: Hormonale hoofdpijn komt vaker voor tijdens de overgang door de schommelingen in oestrogeen.

• Duizeligheid en evenwichtsstoornissen: Sommige vrouwen ervaren periodes van duizeligheid, draaiingen of evenwichtsproblemen.

• Tintelingen: Tintelende of prikkelende sensaties in handen, voeten of andere lichaamsdelen kunnen optreden.

• Haaruitval: De overgang kan leiden tot dunnere haargroei of haarverlies op het hoofd.

• Huidproblemen: Hormonale schommelingen kunnen resulteren in een drogere huid, meer rimpels of huidproblemen zoals acne.

De ernst en de duur van deze symptomen kunnen sterk verschillen per vrouw. Sommigen ervaren nauwelijks klachten, terwijl anderen ernstig gehinderd worden in hun dagelijkse bezigheden. Het is belangrijk om overmatige, langdurige of belemmerende symptomen te bespreken met een arts, aangezien dit kan wijzen op een onderliggende aandoening die behandeling vereist.

Samenvattend
De hormonale veranderingen die plaatsvinden tijdens de overgang kunnen leiden tot een grote verscheidenheid aan fysieke symptomen. Zeker 80 procent van de vrouwen in de overgang heeft last van deze overgangsverschijnselen. Denk daarbij aan opvliegers, botontkalking, haaruitval en huidproblemen.

In de volgende les gaan we dieper in op de emotionele en cognitieve symptomen van de overgang. Maar raadpleeg altijd een arts als je je zorgen maakt over nieuwe of aanhoudende klachten.